ҚР студенттерді ауыстыру және қалпына келтіру

Көбінесе колледждер және ЖОО-дарының көптеген студенттерін басқа мамандыққа немесе басқа университетке ауысу туралы сұрақтар мазалайды.  Біздің мақалада біз бірнеше жағдайды толығырақ қарастырамыз:

  • бір оқу орнынан басқасына қалай ауысуға болады;
  • бір мамандықтан екінші мамандыққа қалай ауысуға болады,
  • шетелдік ЖОО қалай ауысуға болады, сондай-ақ шығарылған жағдайдағы студенттерді қалпына келтіру тәртібін сипаттаймыз.

ҚР ЖОО студенттерінің ауысуы

ҚР ЖОО-ның студенттері:

  • курстан курсқа;
  • бір мамандықтан екінші мамандыққа;
  • бір ЖОО-нан екінші ЖОО-на;
  • қазақстандық ЖОО-нан шетелдік ЖОО-на ауыса алады.

Курстан курсқа ауысу

Студентті курстан курсқа ауыстырудың міндетті шарты үлгерімнің орташа балына жету болып табылады, яғни GPA жоғары оқу орнындағы белгіленген ауыстыру балынан төмен емес. Білім алушыларды курстан курсқа ауыстыру жазғы семестр нәтижелерін және жиналған ауысу балының нәтижелерін ескерумен жазғы емтихан сессиясының нәтижелері бойынша жүзеге асырылады. Ауысуда оқу курсы пререквизиттерді ескерумен анықталады. Пререквизит деп оқыту қорытындылары бойынша белгіленген GPA  жетістіктері және пәндер бойынша академиялық қарыздың болмауы туралы мәліметтер түсініледі. Меңгерілген несиелерге қайта сынақ тапсыру тиісті білім бағдарламасын меңгеруге қажетті білім траекториясына сәйкес жүргізіледі.

Білім алушының курстан курсқа ауысуы жоо басшысының бұйрығымен ресімделеді. Белгіленген ауысу балына жеткен және келесі курсқа ауысқан білім гранты бойынша оқитын студент академиялық қарызы болғанда  оны ақылы негізде жояды, бұл ретте білім гранты сақталады. Әр ЖОО пәндер бойынша академиялық қарыздардың құны ерекшеленетінін атап өткен жөн, сол себепті ақпаратты тікелей ЖОО өзінде нақтылау қажет.

Бір ЖОО бір мамандығынан басқа мамандыққа ауысу

Студенттерді бір мамандықтан басқасына, бір оқу нысанынан екіншісіне  ауыстыру тек ақылы негізде жүзеге асырылады. Білім алушыны бір мамандықтан және бір жоо ішінде басқасына ақылы негізде ауыстыру  шартқа тиісті өзгертулерді енгізумен сүйемелденеді және жоо басшысының бұйрығымен рәсімделеді. 

Оқу жоспарларының пәндеріндегі академиялық айырмашылықтарды жою тәртібі және мерзімдері ағымдағы оқу жылына факультет деканының өкімімен рәсімделеді және білім алушының жеке оқу жоспарына қосылады.

Басқа мамандыққа ауысу үшін студентте ағымдық пәндер бойынша академиялық қарыз болмауы тиіс. Ауыстыру тек қысқы және жазғы демалыстарда ғана қаралады. Осы кезең үшін студентке басқа мамандыққа ауысуға байланысты оқу пәндеріндегі айырманы жою қажет. Оқу жоспарларының пәндеріндегі айырма тек ақылы негізде жойылады. Айырманы жою тәртібі және мерзімдері деканаттың өкімі бойынша рәсімделеді. Белгіленген мерзімде жойылмаған айырма әрі қарай академиялық қарыз ретінде есептеледі. 

ҚР бір ЖОО-нан басқа ЖОО-ндағы ұқсас мамандыққа ауысу

Білім гранты бойынша оқитын студент басқа жоо білім грантын сақтаумен егер ұқсас мамандыққа ауысқанда ғана ауыса алады. Жекелеген жоо үшін бекітілген білім гранты бойынша мақсатты орындарға, сондай-ақ белгілі бір квота шегіндегі педагогикалық мамандықтар бойынша  түскен студенттер басқа жоо тек ақылы негізде ғана ауыса алады. Басқа жоо студенттері мен магистранттарын ұлттық жоо ауыстыру тек ақылы негізде жүзеге асырылады.

Білім гранты бойынша оқитын докторанттар және магистранттарды бір жоо-нан басқасына ауыстыру мемлекеттік білім тапсырысы саласындағы уәкілетті органның қайта бөлуі жолымен рұқсат етіледі. 

Бір ЖОО басқасына студенттерді ауыстыру рәсімі мынадай түрде болады:

1) басқа жоо ауысқысы келетін студент жоо басшысының атына ауыстыру туралы өтініш береді және мөрмен расталған жазбаша келісімді алғаннан кейін өзін қызықтыратын жоо басшысына жүгінеді; 

2) қабылдаушы жоо басшысының атына ауыстыру туралы өтінішке мыналар қоса берілуі керек:

  • оқу жұмыстары жөніндегі проректор және кеңсе тіркеушісінің қолы қойылған және мөрмен бекітілген транскрипт көшірмесі;
  • бірыңғай ұлттық тестілеу немесе кешенді тестілеуді тапсыру туралы сертификат (бакалавриат үшін);
  • түсу емтихандарын тапсыру туралы сертификат (магистратура және докторантура үшін);
  • білім гранты иегерінің куәлігі.

3) факультет деканы ұсынылған құжаттар негізінде оқу жоспарларындағы пәндердің айырмашылығын анықтайды және игерілген пререквизиттерге сәйкес оқыту курсын белгілейді, білім бағдарламасына сәйкес игерілген несиелерді қайта есептеуді жүргізеді және тіркеу бөлімімен келісу бойынша жеке оқыту жоспарын бекітеді;

4) факультет деканының визаларына сәйкес оқу бөлімінің бастығы, жоо бастығының орынбасары, жоо басшысы студентті ауыстыру туралы бұйрық шығарады;

 5) мемлекеттік білім тапсырысы бойынша оқитын магистранттар мен докторанттар ауысқан жағдайда жоо басшысының бұйрығы білім саласындағы уәкілетті орган шешім қабылдағаннан кейін шығарылады.

Студент ауысатын жоо басшысы бұйрық шыққаннан бастап 3 жұмыс күні ішінде студент бұрын оқыған  ЖОО-на оның жеке ісін жіберу туралы жазбаша сұраныс жібереді. Сұранысқа білім алушыны ауыстырумен тіркеу туралы бұйрықтың көшірмесі қоса беріледі.

Бұрын білім алушы оқыған жоо басшысы осындай сұранысты алғаннан кейін «ауыстырумен байланысты шығарылған (жоо атауы)» тұжырымдамасымен оқудан шығару туралы бұйрық шығарады және оқудан шығару туралы бұйрық шыққаннан бастап 3 жұмыс күні ішінде қабылдайтын жоо мекенжайына білім алушының жеке ісін жібереді.

Білім алушы оқыған жоо-да транскрипт көшірмелері, сынақ кітапшасы, студенттік билет және жіберілетін құжаттардың тізілімі қалады. 

Білім алушыны ақылы негізде бір жоо басқасына ауыстырғанда оның және қабылдаушы жоо арасында шарт жасалады. 

Студентті шетелдік білім ұйымына ауыстырғанда игерілген оқу бағдарламалары туралы (академиялық анықтама, транскрипт), сондай-ақ ҚР нострификациялау рәсімінің белгіленген тәртібінде алдыңғы білім деңгейін аяқтау туралы құжатты ұсынуы тиіс.  

ҚР студенттерін оқудан шығару және қалпына келтіру

Алдымен сізді қандай себептер бойынша оқу орнынан шығара алатынын айтып өтейік.

Студент оқудан шығарылуы мүмкін: 

  • өз қалауы бойынша;
  • басқа оқу орнына ауысумен байланысты; 
  • оқу үшін төлемеген жағдайда;
  • оқу тәртібін бұзғаны үшін:
  • оқу орнының ішкі тәртіп ережелерін бұзғаны үшін.

Колледж студенттерінің оқуын қалай қалпына келтіруге болады?

Ақылы негізде оқитын студенттер уақытылы төлемеген жағдайда оқудан шығарылған сәттен бастап 4 апта ішінде қалпына келуге құқылы, бұнда білім ұйымы білім алушыны 3 жұмыс күні ішінде қарызды төлеу туралы төлем құжатын ұсынғанда қайта қабылдайды.

Қайта қабылдану үшін студент білім ұйымының басшысының атына өтініш жазады, бұнда қалпына келтіру туралы өтінішке оқу жұмыс жоспарындағы оқу пәндерінің тізімімен оқуды аяқтамаған (немесе білім алушының сынақ кітапшасында) адамдарға берілетін анықтама қоса беріледі.

Білім ұйымы ұсынылған анықтаманың негізінде пәндердегі айырманы және курсты анықтап, оны берген күннен бастап 2 апталық мерзімде қалпына келтіру туралы өтінішті қарастыру тиіс. Егер студент грантта оқыса, онда қалпына келгеннен кейін оқыту ақылы негізде жүзеге асырылады.

ЖОО студенттері оқытуды қалай қалпына келтіре алады?

Оқу құнын төлемегені үшін шығарылған ақылы негіздегі студент, аталмыш қарызды өтеген жағдайда шығарылған күннен бастап 4 апта ішінде қалпына келе алады. Қалпына келгеннен кейін бұрын грантта оқыған студенттер, бұдан былай ақылы негізде оқитын болады.

Қалпына келтіру рәсімі мынадай тәртіпте жүзеге асырылады: 

1) студент жоо басшысының атына қалпына келтіру туралы өтінішті береді, онда ол өзінің оқуды жалғастыру тілегін білдіреді. Қалпына келтіру туралы өтінішке анықтама қоса беріледі;

2) ұсынылған анықтама негізінде факультет деканы оқу жоспарларының пәндеріндегі айырманы анықтайды және меңгерілген пререквизиттерге сәйкес оқыту курсын белгілейді, білім бағдарламасына сәйкес меңгерілген несиелерге қайта сынақ жүргізеді және тіркеу бөлімімен келісу бойынша студенттің жеке оқу жоспарын бекітеді;

3) факультет деканы, оқу бөлімінің басшысы, жоо басшысының орынбасары, жоо басшысының визаларына сәйкес білім алушыны қайта қабылдау туралы бұйрық шығарады.